Mniej znaczy więcej – architektura modernistyczna 

Modernizm w architekturze trwał przez prawie cały XX wiek, a dokładniej w latach 1910 do 1980. Sprawdź, co charakteryzowało ten nurt oraz jakie były jego założenia. 

Modernizm – z francuskiego “moderne”, czyli nowoczesność 

Modernizm był określany również jako funkcjonalizm, ponieważ jego głównym założeniem było to, że piękno budynków i obiektów sprowadza się do spełniania funkcji, dla których powstały. Odrzucone zostały wszelkie ornamenty i elementy ozdobne na rzecz funkcjonalności. Często używaną nazwą był również ruch nowoczesny w architekturze. 

Ciężko określić jakie było źródło tego nurtu, gdyż rozwijał się w wielu miejscach jednocześnie i początkowo nie do końca był ze sobą powiązany. Można jednak wyróżnić kraje, które jako pierwsze zaczęły budować w stylu nawiązującym do modernizmu. Są to Niemcy i Holandia. Jednym z pierwszych budynków wybudowanych na podstawie założeń modernizmu była fabryka obuwia Fagus w niemieckim mieście Alfed, a jej projekt pochodzi z 1911 roku. 

Główne cechy modernizmu w architekturze 

Modernizm, na początku, nie charakteryzował się konkretnymi cechami. Jego założenie polegało na stosowaniu nowoczesnych rozwiązań. Budowle modernistyczne miały być funkcjonalne i dbać o odpowiednie warunki do mieszkania i przebywania. Odrzucone wszelkie zdobienia na rzecz prostoty i praktyczności. “Mniej znaczy więcej” i “Forma wynika z funkcji“. To hasła kojarzące się z ówczesnymi zasadami. W latach modernistycznych powstały pierwsze polskie osiedla, które kojarzą się nam z blokowiskami otoczonymi zielenią, zapewniające przestrzeń oraz kontakt z naturą. 

Obecnie możemy wyróżnić kilka cech, które kojarzą się z czasami modernizmu.

• Budynki w formie geometrycznych brył, bez dodatkowych zdobień — tak zwane “domy-pudełka”.
• Płaskie dachy, ponieważ chciano pozbyć się nieużytkowej części w zamian, za możliwość stworzenia ogrodu na dachu, który miał być elementem łączącym obiekt wybudowany, z otoczeniem naturalnym. 
• Duże, podłużne okna, które miały zapewniać maksimum światła naturalnego we wnętrzach. 
• Wykorzystywanie żeliwnych i stalowych konstrukcji. 

Budynki w Polsce i na świecie w stylu modernistycznym 

Przykłady:

W Polsce najbardziej popularne budynki i obiekty, powstałe w stylu modernizmu to: 

• Szklany Dom w Warszawie — poziome okna, wolna fasada oraz płaski dach. Nazwa “szklany dom” jest nawiązaniem do dużej ilości okien. Obecnie jest to zabytkowy budynek mieszkalny. 
• Sanatorium Patria w Krynicy-Zdroju — obiekt powstały w latach 1932-1934 na zlecenie polskiego tenora i aktora Jana Kiepury. Budynek został stworzony jako luksusowy pensjonat. 
• Budynek Komunalnej Kasy Oszczędności w Chorzowie — stalowo-ceglany wieżowiec, który został wpisany na listę zabytków województwa śląskiego.
• Trzonoliniowiec we Wrocławiu — dwunastokondygnacyjny budynek mieszkalny, który jest osadzony na żelbetonowym trzonie. Jednym z niewielu budynków w Europie, wybudowanym w ten sposób. 

Na świecie jest wiele budynków powstałych w myśl nurtu nowoczesnej architektury. Oto przykłady typowo modernistycznych obiektów: 

• Fabryka Obuwia Fagus w Alfeldzie, Niemcy — fabryka została wpisana na listę dziedzictwa kulturowego UNSECO w 2011 roku. 
• Dom Rietvelda w Utrechcie, Holandia  — budynek powstały do celów mieszkalnych, obecnie otwarty na zwiedzających. 
• Immeuble Clarté w Genewie, Szwajcaria— budynek mieszkalny, składający się dziewięciu kondygnacji. Podobnie jak Szklany Dom w Warszawie, Immeuble Clarté nazywany “szklanym domem” z uwagi na szklaną fasadę.