Pytanie czy lepsze są zdjęcia w formacie RAW czy JPEG zadaje sobie niejeden fotograf amator. Obecnie, kiedy postprodukcja staje się coraz powszechniejszym narzędziem – format RAW zyskuje na popularności nie tylko wśród profesjonalistów. Czym jest RAW i czemu warto korzystać z jego możliwości?
RAW – wiedza podstawowa
Pliki RAW określa się czasem mianem cyfrowych negatywów. Wynika to z faktu, że pliki RAW należy wywołać z pomocą dedykowanych programów. Po wywołaniu obrazu cyfrowego otrzymujemy plik JPEG. Czy warto zatem dokładać sobie pracy i wykonywać zdjęcia w formacie RAW? Bez wątpienia tak! Każdy, kto pozna możliwości tego formatu traci wszelkie wątpliwości.
Plik RAW to plik surowy, dzięki temu w programach do postprodukcji można nim manipulować bez start na jakości. Bez problemu możemy ustawić i skorygować balans bieli, wyciągnąć szczegóły z cieni czy poprawić kontrast. Oczywiście możliwa jest także dalsza praca nad fotografią. Niemniej już zestaw podstawowych zabiegów związanych z „wywołaniem” cyfrowego pliku ma kolosalny wpływ na jakość ostatecznego dzieła. Należy podkreślić, że na pliku JPEG również można nanosić poprawki, te jednak wiążą się ze stratą jakości i gorszym efektem.
Możliwości jakie daje plik RAW związane są z faktem, że plik ten nie przeszedł żadnych procesów kompresujących, jak to ma miejsce w przypadku pliku JPEG. W związku z tym, ma większą rozpiętość tonalną i jest nośnikiem znacznej ilości informacji takich jak: ISO, czas naświetlania, przesłona, ogniskowa czy balans bieli. Większa ilość danych wiąże się jednak z tym, że plik RAW jest cięższy niż plik JPEG. Na tej samej karcie pamięci aparatu plików RAW zmieści się zdecydowanie mniej.
Przewaga plików RAW nad JPEG
Pliki RAW wyróżnia na tle innych plików możliwość edycji bez straty na jakości. Warto podkreślić, że edytując RAW nie dokonujemy zmian w samym pliku – ten pozostaje niezmienny. Możemy więc do niego wracać i wywoływać zdjęcia wielokrotnie z innymi rezultatami czy presetami. Zapisując efekt pracy przy wywołaniu RAWów otrzymujemy pliki w innych formatach: JPEG, TIFF czy PSD. Przed eksportem zdjęcia do wybranego formatu zmiany wprowadzone w programie do obróbki nadpisują się w postaci niewielkich plików XMP.
Najważniejszymi zmianami, które można wprowadzić korzystając z plików RAW jest korekcja balansu bieli. Zdarza się bowiem, ze aparat źle oszacuje temperaturę barwną i fotografia wychodzi zbyt żółta lub zbyt niebieska. Skorygowanie tego błędu na pliku RAW jest łatwe i odbywa się bez straty dla jakości zdjęcia. Podobnie w przypadku ratowania zbyt prześwietlonego czy niedoświetlonego zdjęcia. Korzystając z plików RAW łatwo przywrócić kadrowi odpowiednią ekspozycję. Możliwe jest wyciągnięcie szczegółów niemal z zupełnie ciemnego zdjęcia. Nieco trudniejsze do uratowania są zdjęcia prześwietlone – najjaśniejsze miejsca są często pozbawione jakichkolwiek informacji, nie da się ich już odzyskać. Warto o tym pamiętać fotografując. Zawsze bezpieczniej jest niedoświetlić zdjęcia niż je prześwietlić.
Niezależnie od tego czy zdecydujemy się na robienie zdjęć w formacie JPEG czy RAW fotografia powinna być wykonana zgodnie ze sztuką. Złego zdjęcia, bez ostrości albo z krytycznymi błędami przy kadrowaniu i kompozycji nie uratuje nawet najlepsza postprodukcja. Zdjęcia RAW dają wiele możliwości. Z pewnością ułatwiają pracę w trudnych warunkach, nietypowych sytuacjach czy przy słabym oświetleniu. Niemniej jednak udane zdjęcie to przede wszystkim zasługa fotografa trzymającego w rękach aparat. To właśnie od jego umiejętności i wprawnego oka zależy jakość fotografii.
