W sztuce europejskiej secesja, oznacza styl, związany z ostatnim dziesięcioleciu XIX wieku i pierwszym dziesięcioleciu XX wieku. Tym co wyróżnia secesję, na tle innych nurtów w architekturze, jest dążność do stylowej jedność sztuki, poprzez łączenie obecnych w secesji, wielokierunkowych działań, takich jak rzemiosło artystyczne, architektura, rzeźba i grafika. Secesja, jako rodzaj stylu, mieści się w ramach modernizmu. Jednym z ważniejszych wydarzeń, związanych z secesją była Wystawa światowa w Paryżu, która odbyła się w 1900 roku.
Cechy charakterystyczne secesji oraz jej style narodowe
W jaki sposób możemy stwierdzić, że dane dzieło należy do stylu secesji? Rozpoznamy to wówczas, gdy stwierdzimy, że mamy do czynienia z:
- płynnymi, falistymi liniami,
- abstrakcyjną lub roślinną ornamentacją,
- inspiracjami czerpanymi ze sztuki japońskiej,
- swobodnym układem kompozycji,
- asymetrią,
- płaszczyznowością,
- linearyzmem
- oraz subtelną, pastelową kolorystyką.
W poszczególnych krajach Europy, secesja przybierała właściwą sią siebie i jedyną w swoim rodzaju formę, stąd we Francji, mając na myśli secesję, mówimy o art nouveau, w Niemczech o Jugendstil, w Austrii o Sezession, we Włoszech stile floreale lub stile liberty, w Anglii Arts and Crafts Movement i w Hiszpanii o modernismo.
Na czym polegały idee, przyświecające secesji?
Samo łacińskie słowo, oznaczające secesję, czyli secessio, tłumaczyć należy jako “odejście, oddzielenie się i wycofanie”. Secesja, była nurtem, który za cel przyjął sobie stworzenie nowego stylu, zerwanie z obecnym w sztuce historycyzmem i odcięcie się od tradycyjnych form architektonicznych. Oprócz tego artystów secesyjnych, inspirowało zburzenie dominującego dotychczas, antycznego porządku, podążanie za nowościami i nowymi, kreatywnymi pomysłami. Zmotywowani takim podejściem twórcę, rozpoczęli swoje eksperymenty, polegające na wprowadzeniu nowych sposobów pracy z tworzywem, farbą oraz innymi materiałami i narzędziami, jakie typowe są dla sztuki. Siła z jaką rozprzestrzeniała się secesja, sprawiła, że zaczęła być ona dostrzegalna w malarstwie, rzeźbie i architekturze. Ale nie tylko. Ponieważ celem secesji, było również zdobycie dorobku sztuki stosowanej. Stąd jej oddziaływanie dostrzegalne jest w meblach, ceramice, biżuterii i strojach, pochodzących z przełomu XIX i XX wieku,
Rozpoznawalność secesji oraz jej podstawowe techniki
Rozpoznawalność stylu secesji, to przede wszystkim ornamenty i ozdobne motywy, odwołujące się do naturalnych wzorów, jakie istnieją w świecie roślin i zwierząt. To także płynna, giętka i ruchliwa linia, której inspirację artyści odnajdywali w otaczającej nas naturze, liściach, wiotkich łodygach kwiatów i wodnych liliach. Trzecią z rozpoznawalnych cech secesji, była płaska plama, która miała symbolizować sobą, rezygnację z efektów iluzjonistycznych. A także bunt, przeciwko dotychczas stosowanym w sztuce, perspektywie linearnej i powietrznej oraz światłocieniom.
Główni przedstawiciele secesji
W nowo pojawiający się nurt, artyści i twórcy, zaangażowali się w całej Europie z ogromnym oddaniem. W Monachium w 1892 roku, a następnie w Berlinie i w Wiedniu, powstało stowarzyszenie o nazwie Sezessionsstil. Francuskim przedstawicielem tego nurtu był Henry van de Velde, który prawdopodobnie w swoim eseju zatytułowanym Deblaiment d’art, po raz pierwszy użył terminu “secesja”. W Paryżu, otwarty został salon o nazwie L’Art Nouveau, prowadzony przez Salomona Binga, a w Niemczech, swoją działalność rozpoczął secesyjny tygodnik o nazwie Jugend.